Joanna Pijanowska, prof. dr hab.
Zakład Hydrobiologii, Instytut Zoologii,
Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego
adres:
Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW
ul. Żwirki i Wigury 101, p. 515
02-089 Warszawa
Tel.: 22 55 26 597
Fax: 22 55 26 575
Email: j.e.pijanowska@uw.edu.pl
Interesuje mnie odpowiedź organizmów wodnych na stres natury abiotycznej i biotycznej, na poziomie molekularnym, fenotypowym (historia życia, behawior) i populacyjnym. Poszukuję (jak dotąd bezskutecznie) uniwersalnych markerów stresu u bezkręgowców wodnych. Duża część mojego dorobku dotyczy plastyczności fenotypowej (w zachowaniu i historii życia) w odpowiedzi na stres i ewolucji interakcji międzygatunkowych (drapieżca–ofiara) w środowisku otwartej wody. Najczęściej wykorzystywanym przez mnie modelem badań są wioślarki planktonowe, przede wszystkim Daphnia, które przez większą część roku rozmnażają się partenogenetycznie, a więc osobniki potomne są kopiami genetycznymi swoich matek i lwia część ich zmienności jest wynikiem wpływów środowiska. Interesuje mnie także ekologia płci u skorupiaków planktonowych, odmienne historie życia, długowieczność i behawior samic i samców wioślarek i ewolucyjne przyczyny tej odmienności. Obok badań eksperymentalnych z zakresu ekologii ewolucyjnej, zajmuje mnie także eutrofizacja wód jeziornych, różnorodność biologiczna w wodach, jej wskaźniki, zagrożenia i ochrona.
Aktualnie prowadzone zajęcia:
Granty
„Ewolucja odporności aktywnych i spoczynkowych form organizmów na oddziaływanie skrajnych warunków abiotycznych w zmiennych okresowo środowiskach” (wykonawca, NCN 2013-2016)
„Wpływ temperatury na skład gatunkowy i strukturę wielkości zespołów zooplanktonu jeziornego” (wykonawca, 2011-2013)
„Ekologia płci: model Daphnia.”, (kierownik, 2008-2012)
„Rola białek stresowych i metylacji DNA w ekspresji plastyczności fenotypowej – model Daphnia”, (kierownik, 2003-2007)
Wybrane publikacje
Bernatowicz P, Pijanowska J. (2011). – Daphnia response to biotic stress is modified by PCBs. – Ecotoxicology and Environmental Safety 74: 711-718 PDF
Mikulski A., Bernatowicz P., Grzesiuk M., Kloc M., Pijanowska J. (2011) – Differential levels of stress proteins (HSPs) in male and female Daphnia magna in response to thermal stress: a consequence of sex-related behavioral differences? – Journal of Chemical Ecology 37: 670–676 PDF
Mikulski A., Pijanowska J. (2010) – When and how can Daphnia prepare their offspring for the threat of predation? – Hydrobiologia 643: 21-26. PDF
Bentkowski P., Markowska M., Pijanowska J. (2010) – Role of melatonin in the control of depth distribution of Daphnia magna – Hydrobiologia 643: 43-50 PDF
Markowska M., Bentkowski P., Kloc M., Pijanowska J. (2009) – Presence of melatonin in Daphnia magna – Journal of Pineal Research 46: 242-244 PDF
Mikulski A., Pijanowska J. (2009) – Maternal experience can enhance production of resting eggs in Daphnia exposed to the risk of fish predation – Fund. Appl. Limnol. 174: 301-305.
Mikulski A., Grzesiuk, M., Kloc, M., Pijanowska J. (2009) – Heat shock proteins in Daphnia detected using commercial antibodies: description and responsiveness to thermal stress – Chemoecology 19: 69-72. PDF
Pijanowska J., Bernatowicz P., Fronk J. (2007) – Phenotypic plasticity within Daphnia longispina complex: differences between parental and hybrid clones – Polish Journal of Ecology 55: 761-769 PDF
Pijanowska J., Dawidowicz P., Howe A., Weider L. J. (2006) – Predator-induced shifts in Daphnia life-histories under different food regimes – Archiv für Hydrobiologie 167: 37-54
Pijanowska J., Dawidowicz P., Weider L.J. (2006) – Predator-induced escape response in Daphnia – Archiv für Hydrobiologie 167: 77-87
Mikulski A., Lipowska D., Pijanowska J. (2004) – Ontogenetic changes in Daphnia responsiveness to fish kairomone – Hydrobiologia 526: 219-224 PDF
Pijanowska J., Kloc M. (2004) – Daphnia response to predation threat involves heat shock proteins and the actin and tubulin cytoskeleton – Genesis 38: 81-86 PDF
Gliwicz Z.M., Biernacka A., Pijanowska J., Korsak R. 2000 – Ontogenetic shifts in migratory behavior of Chaoborus flavicans Meigen: field and experimental evidence – Archiv für Hydrobiologie 149: 193-212
Pijanowska J. (1997) – Alarm signals in Daphnia? – Oecologia 112: 12-16 PDF
Pijanowska J., Stolpe G. (199) – Summer diapause in Daphnia as a reaction to the presence of fish – Journal of Plankton Research 18: 1407-1412
Pijanowska J., Weider L. J., Lampert W. (1993) – Predator-mediated genotypic shifts in a prey population: experimental evidence – Oecologia 96: 40-42